Friday, June 13, 2025
No Result
View All Result
  • हाेमपेज
  • मुख्य समाचार
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • खेलकुद
  • कला /मनोरन्जन
  • लेख/बिचार
  • विश्व
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
  • हाेमपेज
  • मुख्य समाचार
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • खेलकुद
  • कला /मनोरन्जन
  • लेख/बिचार
  • विश्व
  • स्वास्थ्य/शिक्षा
No Result
View All Result
No Result
View All Result

‘काजलकलीको मृत्यु उसप्रतिको अन्याय हो’

गणेश कुमार यादव by गणेश कुमार यादव
September 6, 2022
in लेख/बिचार
0
‘काजलकलीको मृत्यु उसप्रतिको अन्याय हो’
35
SHARES
Share on FacebookShare on Twitter

धेरै जनाले माहुतेले हात्तीलाई नराम्ररी कुट्छन्, नराम्रो व्यवहार गर्छन् भन्छन् । तर तपाईं सोच्नुस् त, अलिअलि नपिट्ने हो भने त्यत्रो जनावर कसरी नियन्त्रणमा आउँछ ? हात्तीलाई ‘कन्ट्रोल’ गर्न सकिएन भने उनीहरूलाई प्रयोग गर्न सम्भव होला ? यो घरपालुवा गाईबस्तु जस्तो होइन नि !

ADVERTISEMENT

चितवनमा राखिएको बँधुवा हात्ती काजलकलीको मृत्यु जसरी भयो, त्यो उसप्रतिको अन्याय हो । काजलकलीलाई भारतबाट किनेर आर्थिक आर्जन गराउने हिसाबले नेपाल ल्याइएको थियो । केही वर्ष उसलाई जंगल सफारीमा प्रयोग गरिएपछि काम गर्न नसक्ने भयो । हामीले यसका मालिकलाई यस हात्तीले अब काम गर्न सक्दैन भनेका थियौं ।

त्यसपछि मालिकले यसलाई भारतमा बिक्री गर्ने तयारी गरेका थिए । तर दुई वर्षअघि नेपालको सर्वोच्च अदालतले पालुवा हात्तीलाई बिक्री गर्न नमिल्ने आदेश दियो । अदालतको यस्तो आदेश भए पनि मालिकले काजलकलीलाई पटक–पटक बेच्ने प्रयास गरे, तर त्यो सम्भव भएन । एकपटक प्रहरीसम्म पनि यो कुरा पुग्यो ।

कतिसम्म भने मालिकले काजलकलीलाई भारतमा बिक्री गर्न वीरगञ्जस्थित नेपाल–भारत सीमा क्षेत्रमा पुर्‍याएका थिए । तर, प्रहरीले थाहा पाएर फिर्ता ल्यायो । यतिञ्जेलसम्म हात्ती बुढो पनि भइसकेको, दाँत पनि खिइसकेको थियो । मर्ने अवस्थामा उसलाई टिबी पनि भएको थियो । त्यही क्रममा काजलकलीको मृत्यु भएको हो ।

झट्ट हेर्दा हेरचाह नपुगे जस्तो देखिए पनि खासमा काजलकलीलाई बचाउन सकिने अवस्था नै थिएन । जति नै रेखदेख भएको भए पनि ऊ बाँच्न सक्ने अवस्था थिएन । बचाउन सम्भव हुन्छ कि भनेर प्रयास गरिए पनि त्यो सफल भएन ।

तर, यसलाई लिएर विदेशी र जनावर अधिकारकर्मीहरूले ठूलो इस्यू बनाउन खोजे । यसलाई प्रोपोगाण्डा बनाएर फैलाउन खोजियो । यसमा उनीहरूको पनि स्वार्थ देखिन्छ । उनीहरूले यहाँ आएर तस्वीर खिचेर सामाजिक सञ्जाल र बाहिरतिर पठाउँछन् । खासमा यो उनीहरूको पनि डलर ल्याउने उपाय हो । उनीहरू यही तस्वीर देखाएर डलरमा पैसा उठाउँछन्, तर यहाँ एकदमै न्यून मात्र पठाउँछन् ।

उनीहरूको आरोप के छ भने हामीले पाल्न राखेका हात्तीको माया गरेनौं । तर जसरी घर, गाडी, जग्गा जस्ता चिजको महत्व हुन्छ, हात्ती हाम्रो लागि त्यस्तै हो । हात्ती हाम्रो आम्दानीको स्रोत हो । यो पनि हाम्रो सम्पत्ति हो । जसरी हामी घर, गाडीलाई एकदमै माया गरेर संरक्षण गरेर राख्छौं त्यही अनुसार हात्तीलाई पनि माया गरेर राख्छौं । चितवन यिनै हात्तीका कारण चितवन भनेर चिनिएको पनि हो ।

हामीले हात्तीबारे स्थानीय जनतालाई पनि सचेत र जागरुक गराइरहेका छौं । हात्तीबारे बुझाउन बर्सेनि हामी हात्ती महोत्सव गर्छौं । पहिले हात्ती पोलो पनि खेलाउँथ्यौं, तर बाहिरबाट प्रश्न उठ्यो भनेर हामीले रोकेका छौं । यदि हात्तीको माया नभएको भए, हात्ती संरक्षणबारे नबुझेको भए हामी किन रोक्थ्यौं होला र ? तपाईं आफैं सोच्नुस् त !

बरु हात्ती प्रवद्र्धनमा यत्रो काम गरिरहँदा पनि हामीलाई स्थानीय निकाय, सरकार वा कुनै पनि निकायको सहयोग छैन । कोरोनाभाइरसको महामारी चलेकै बेला सम्झौं न । त्यतिबेला हाम्रा हात्तीलाई राष्ट्रिय निकुञ्जभित्र घाँस चर्न जान पनि दिइएन । लामो समयसम्म पर्यटन शून्य थियो, माहुतेलाई पालिरह्यौं । हात्ती पालिरह्यौं ।

यस्तै स्थिति हुने हो भने निकुञ्जमा हात्तीको संख्या पनि घट्दै जान्छ । कोरोना महामारी अघि सहकारीमा ६५ वटा हात्ती थिए, अहिले ३२ वटा मात्र बाँकी छन् । यस्तै स्थितिले भोलि उनीहरू विस्थापित नहोलान् भन्न सकिन्न ।

२०५० सालमा चितवनमा बाढी आएका बेला यिनै हात्ती प्रयोग गरेर उद्धार कार्य भएको थियो । मानिसहरू हात्तीमा चढेर सुरक्षित स्थानतिर आएका थिए । यस्तो कुराहरू सबै जना बिर्सिन्छन् । हामीले नियमित रूपमा कर पनि तिरिरहेका हुन्छौं । तर, यो कुरा कसैलाई याद हुँदैन ।

हामीलाई गाली पनि गरिरहेका हुन्छन् । धेरैजनाले माहुतेले हात्तीलाई नराम्ररी कुट्छन्, नराम्रो व्यवहार गर्छन् भन्छन् । तर, तपाईं सोच्नुस् त, अलिअलि नपिट्ने हो भने त्यत्रो हात्ती कसरी नियन्त्रणमा आउँछ ? हात्तीलाई कन्ट्रोल गर्न सकिएन भने उनीहरूलाई प्रयोग गर्न सम्भव होला ? हात्तीहरू घरपालुवा गाईबस्तु जस्तो होइन नि ! खुला छाड्ने हो भने विध्वंस मच्चाउन सक्छन् ।

हुन त अहिले हामीले हात्तीलाई कसरी नियन्त्रणमा लिने भनेर सिकाउन माहुतेहरूलाई तालिम पनि दिइरहेका छौं । यसमा हात्तीलाई अरू विधिबाट कसरी नियन्त्रणमा लिने भनेर सिकाइरहेका छौं । जहाँसम्म हात्ती सफारीको कुरा छ, यो दीर्घकालीन हुँदैन भन्ने मलाई पनि थाहा छ । यो तत्काल घटाइहाल्न मिल्दैन । अहिलेलाई हात्ती चितवनको पर्यटनका लागि महत्वपूर्ण छ ।

तर, के गर्न सकिन्छ भने अहिले चार/पाँच जना राख्ने जुन चलन छ, त्यसलाई घटाएर एक/दुई जना मात्र चढाउन सकिन्छ । यसको भविष्यका लागि धेरै काम गर्नुपर्छ, सरकारको पनि सहयोग चाहिन्छ । यसका लागि सांसद सुरेन्द्र पाण्डेसँग पनि कुरा गरेको छु । मैले यो कुरा प्रधानमन्त्रीको तहसम्म पनि पुर्‍याएको छु ।

ऋषि तिवारी अध्यक्ष, युनाइटेड हात्ती जंगल सफारी सहकारी

(चितवनको युनाइटेड हात्ती जंगल सफारी सहकारी संस्थाका अध्यक्ष ऋषि तिवारीसँग अनलाइनखबरकर्मी शाश्वत पन्तले गरेको कुराकानीमा आधारित ।)श्रोत : अनलाइनखबर

Previous Post

‘प्रेमगीत ३’का नेपाली र हिन्दी भाषाका थप दुई गीत रिलिज

Next Post

पाकिस्तानमा पाँच सैनिक मारिए

Next Post
पाकिस्तानमा पाँच सैनिक मारिए

पाकिस्तानमा पाँच सैनिक मारिए

Leave a Reply Cancel reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

बढी पढिएका

  • नेपाल-भारत सिमामा फहराइयाे राष्ट्रिय झण्डा

    नेपाल-भारत सिमामा फहराइयाे राष्ट्रिय झण्डा

    2787 shares
    Share 1115 Tweet 697
  • सुनसरीबाट ४ सय ४० किलो गाँजा सहित तीन जना पक्राउ

    1518 shares
    Share 607 Tweet 380
  • रामधुनी नगरपालिका वडा नं. ७ का वडाध्यक्ष एक महिलासँग होटलबाट रंगेहात पक्राउ

    1376 shares
    Share 550 Tweet 344
  • धरान बजार परिक्रमा गरी रथयात्रा सम्पन्न

    1366 shares
    Share 546 Tweet 342
  • जब प्रजिअ पाण्डे दलबल बिना छठ घाटमा पुगिन्

    822 shares
    Share 329 Tweet 206
ADVERTISEMENT

 

 

सम्पर्क

ठेगाना : इनरुवा २, सुनसरी
इमेल : oursunsari1@gmail.com
मोबाइल : ९८११०३९७४६,

हाम्राे टिम

आवरसुनसरी डटकमका लागि
सञ्चालक : गनेश कुमार यादव
सम्पादक : सन्ताेष यादव
मुख्य संवाददाता : रंजित मेहता
संवाददाता :सन्ताेष यादव
बजार व्यवस्थापक :

दर्ता नम्बर

कम्पनी दर्ता नंं : ३०५१२५र०७९/०८०
प्रेस काउन्सिल सूचीकरण नं. : ३९३०
सूचना विभाग दर्ता नं. : ३९३७२२/७९०/८०

© Our Sunsari Media Pvt. Ltd 2022 ।। Website Design By : IT Karkhana

No Result
View All Result
  • हाेमपेज
  • मुख्य समाचार
  • समाचार
  • स्थानीय समाचार
  • खेलकुद
  • कला /मनोरन्जन
  • लेख/बिचार
  • विश्व
  • स्वास्थ्य/शिक्षा

© Our Sunsari Media Pvt. Ltd 2022 ।। Website Design By : IT Karkhana

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Create New Account!

Fill the forms below to register

All fields are required. Log In

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist